Σαράντα εννέα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την αιματηρή καταστολή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Ήταν στις 17 Νοεμβρίου 1973, όταν με εντολή του δικτατορικού καθεστώτος των Συνταγματαρχών, ένα στρατιωτικό τανκ παραβίαζε την πόρτα εισόδου του Πολυτεχνείου, εισβάλλοντας στο χώρο που τελούσε από τις 14 Νοεμβρίου υπό κατάληψη. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου, η κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση, αποτέλεσε την αρχή της κατάρρευσης του καθεστώτος της Χούντας των Συνταγματαρχών.
Το Αρχείο της ΕΡΤ, με αφορμή την επέτειο του Πολυτεχνείου, προτείνει ένα επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Η Μηχανή του Χρόνου», αφιερωμένο στα θύματα της αιματηρής εξέγερσης.
Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ
Επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ «Μηχανή του Χρόνου» αφιερωμένο στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, το οποίο επικεντρώνεται στα θύματα της εξέγερσης. Μέσα από τις μαρτυρίες αγωνιστών, πολιτών, αυτοπτών μαρτύρων η εκπομπή επιχειρεί να φωτίσει την οργανωμένη επιχείρηση που είχε στηθεί από την Χούντα με ακροβολισμένους ελεύθερους σκοπευτές σε κτήρια γύρω από το Πολυτεχνείο, που είχε σαν αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους από σφαίρες συνολικά 24 άτομα.
Λόγος γίνεται αρχικά για την παρουσία παρακρατικών στο χώρο του Πολυτεχνείου, την οργάνωση κατά τη διάρκεια της κατάληψης, και παρουσιάζεται πώς η κατάληψη του Πολυτεχνείου εξελίχθηκε σε εξέγερση, με τη συγκέντρωση χιλιάδων πολιτών έξω από το κτήριο. Στις 16 Νοεμβρίου αρχίζει η καταστολή της εξέγερσης. Η εκπομπή επιχειρεί να τεκμηριώσει την παρουσία ακροβολισμένων ελεύθερων σκοπευτών σε κτήρια γύρω από το Πολυτεχνείο (ξενοδοχείο «Ακροπόλ», Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, Ασφάλεια, κτήριο ΟΤΕ). Αυτόπτες μάρτυρες που βρίσκονταν στο χώρο του Πολυτεχνείου μιλούν για τους θανάσιμους τραυματισμούς φοιτητών, μαθητών και πολιτών από τις σφαίρες, για την παροχή πρώτων βοηθειών στο πρόχειρο ιατρείο που λειτουργούσε μέσα στο Πολυτεχνείο και τη μετακομιδή των τραυματιών στο «Ρυθμιστικό Κέντρο», μετέπειτα Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αθηνών. Αναφορά γίνεται και στη βία που άσκησε η Αστυνομία στο χώρο του Νοσοκομείου.
Λόγος γίνεται, ακολούθως, για τους πυροβολισμούς των ελευθέρων σκοπευτών που βρίσκονταν στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, μέσα από τις μαρτυρίες των γιατρών Παναγιώτη Μαυρομάτη και Μανώλη Μυλωνάκη, οι οποίοι προσέφεραν πρώτες βοήθειες στους τραυματίες στην οδό Αβέρωφ. Περιγράφονται, στη συνέχεια, τα περιστατικά δολοφονιών από σφαίρες του μαθητή Διομήδη Κομνηνού, της Νορβηγίδας τουρίστριας Τόριλ Ένγκελαντ, του Μάρκου Καραμανή, του μαθητή Αλέξανδρου Σπαρτίδη, του νεαρού Μιχάλη Μυρογιάννη. Αυτόπτες μάρτυρες μιλούν για τους πυροβολισμούς σκοπευτών από το κτήριο του ΟΤΕ. Τέλος, λόγος γίνεται ακόμη, για το νεαρότερο θύμα, τον 5χρονο Δημήτρη Θεοδώρα, καθώς και την εξ’ επαφής εκτέλεση του 63χρονου Ανδρέα Κούμπου.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής καταθέτουν τη μαρτυρία τους οι: Μέλπω Λεκατσά, φαρμακοποιός- εθελόντρια του πρόχειρου ιατρείου ΕΜΠ (1973), Γιώργος Φιλιππάκης, δημοσιογράφος-μέλος ομάδας περιφρούρησης ΕΜΠ (1973), Μανώλης Μυλωνάκης, ψυχίατρος, Παναγιώτης Μαυρομάτης, γιατρός, Αντωνία Χαρίτου, παιδίατρος-φοιτήτρια Ιατρικής (1973), Κώστας Χαρώνης, πρώην Δ/ντής Χειρουργικής Κλινικής «Ρυθμιστικού Κέντρου», οι αυτόπτες μάρτυρες Μιχάλης Μπέσης, Γιώργος Οικονόμου και Εμμανουήλ Μαρουφίδης (πρώην υπάλληλος ΟΤΕ) καθώς και οι συγγενείς των θυμάτων Γιάννης Κομνηνός, Ανθή Μυρογιάννη, Μανώλης Καραμανής, Θεοφάνης Θεοδώρας, Αλέξανδρος Κούμπος και Μάρκος Καραμανής. Επίσης, μιλούν οι δικηγόροι Φώτης Κουβέλης, συνήγορος Πολιτικής Αγωγής στη Δίκη του Πολυτεχνείου και Ιωάννης Κατσιέρης, συνήγορος υπεράσπισης των πραξικοπηματιών στη Δίκη του Πολυτεχνείου, καθώς και οι δημοσιογράφοι Μιμή Τουφεξή, Γιώργος Φιλιππάκης, Θοδωρής Καλούδης και Πολ Βιττωρούλης, οπερατέρ του αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου CBS (1973). Στην εκπομπή περιλαμβάνονται πλάνα από το ντοκιμαντέρ «Μαρτυρίες» του Νίκου Καβουκίδη, καθώς και άλλο αρχειακό υλικό.
Έτος παραγωγής: 2017
Αρχισυνταξία: Δημήτρης Πετρόπουλος
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Γιαχνής
Παρουσίαση – Διεύθυνση Σύνταξης : Χρίστος Βασιλόπουλος
Έρευνα : Λητώ Δίπλα
Σενάριο: Δημήτρης Πετρόπουλος, Χρίστος Βασιλόπουλος
Δείτε περισσότερα εδώ: http://archive.ert.gr